Bohdan Zadura: Precyzja i wyobraźnia

Autor: Bohdan Zadura

Fot. Krzysztof Dubiel

Bracia krwi, prozy poetyckie Petera Milčáka, odznaczają się nieoczywistą i bardzo precyzyjną logiką, łączą prostotę z niezwykłością wyobraźni – pisze Bohdan Zadura, tłumacz książki.

W 2016 roku ukazał się na Białorusi wybór moich wierszy i w lutym tego roku zaproszono mnie do Mińska na festiwal „Wiersze na asfalcie”. W trakcie jednego ze zbiorowych czytań miałem zaskakujące poczucie, że rozumiem wszystko, czego słucham, niezależnie od tego, czy było to po białorusku, rosyjsku, ukraińsku, niemiecku, angielsku. I gdyby nie poetka z Nowej Zelandii, która przeczytała wiersz po maorysku, pewnie bym zaczął myśleć, że oto jestem świadkiem i obiektem powtórnego zesłania Ducha Świętego.

Słuchając wówczas wiersza Petera Milčáka Wszystko, co tęskni za Karolem („Karolowi rośnie na języku trawa. Wiktor powiedział, że Karol / ma zamiast języka łąkę. Mógłby na niej paść stado krów”), miałem wrażenie, że on czyta ten tekst po polsku, a nie po słowacku, tak jakby w mojej głowie dokonywał się symultanicznie przekład. Bardzo mi się ten wiersz podobał, jego niemal surrealistyczny klimat, świeżość i prostota obrazowania, i jednocześnie wydał mi się jakoś bliski, jeśli chodzi o sposób czytania i rytm frazy. Pogratulowałem autorowi i poprosiłem o oryginał. Dostałem tomik.

Myśl o książce rodziła się stopniowo, najpierw to miały być trzy wiersze przetłumaczone dla przyjemności, potem, gdy zaprosiłem Petera na festiwal „Czas poetów” do Lublina, potrzebnych było dziesięć…

To w jakiejś mierze fanaberia – przekładać z języka, którym się nie włada. Jednak niedawno uprzytomniłem sobie, że jako tłumacz debiutowałem właśnie przekładem ze słowackiego – wierszem Lýdii Vadkertiovej, który znalazł się w antologii Drzewo rośnie zielono, wydanej przez Iskry w 1969 roku, a później zdarzyło mi się przetłumaczyć poemat Márii Ferenčuhovej Świetlne miasta.

Od początku chciałem, by Bracia krwi znaleźli swoje miejsce w Wydawnictwie Wolno, bo wiedziałem, że te prozy poetyckie, odznaczające się nieoczywistą, ale bardzo precyzyjną logiką, łączące prostotę z niezwykłością wyobraźni, tradycyjną tęsknotę za harmonią świata i nowoczesnością postrzegania składni, powinny być wydane pięknie.

Wolno to szło, ale warto było poczekać.

Bohdan Zadura (ur. 1945) – poeta, tłumacz, prozaik, eseista. Autor wielu tomów poetyckich. Wieloletni redaktor naczelny miesięcznika „Twórczość”. Laureat prestiżowych nagród, m.in. Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius” za całokształt twórczości (2018).

Nakładem Wydawnictwa Wolno 18 maja 2020 roku ukaże się książka Bracia krwi.

Patronat honorowy nad książką objął Instytut Słowacki w Warszawie.